قوم شناسی شوش(قوم لر)

ورزشکاران: یکی از موضوعات مربوط به فعالیت های لرها در شوش، ورزش است.پرداختن به آن از این نظر دارای اهمیت است که توام با موفقیت هایی در سطوح مختلف بوده است.از قهرمانی در شهرستان تا مقاوم های مختلف بین المللی از جمله ی این توفیقات است.پرداختن به آن بدون شک متصل به تاریخچه ی ورزش سرزمین ایران است.

شاید جالب ترین نکته در مورد ورزش پرداختن به شناخت آن باشد.این نشان می دهد که ورزش دارای پیشینه ی طولانی است که ممکن است برای گروهی از مردم نامفهوم باشد.این که ورزش چگونه وارد زندگی انسان ها شده است؟ یا این که دلیل عمده ی پرداختن به آن چه بوده؟ مهم تلقی می شود.

در یک نگاه کلی، ورزش به تمامی گونه‌های فعالیت فیزیکی بدن گفته می‌شود که شرکت کنندگان آن می‌توانند به صورت منظم و سازمان یافته یا گاه به گاه در آن شرکت کنند و از آن برای بهبود تناسب اندامشان یا فراهم آوردن سرگرمی و تفریح بهره ببرند.شرکت کنندگان را ورزشکار گویند.

ورزش می‌تواند به صورت رقابتی برگزار شود که در این صورت باید بر پایه ی رشته قوانینی که مورد توافق همگان است، یک یا چند برنده در آن مشخص گردد که در این‌گونه ورزش‌ها، شرکت کنندگان باید درجه‌ای از توانمندی های مربوط به آن رشته به ویژه در رده‌های بالاتر را دارا باشند.

هم‌اکنون با در نظر گرفتن ورزش‌های تک نفره، صدها رشتهٔ ورزشی وجود دارد. ورزش‌های گروهی می‌تواند افراد را در قالب دو یا چند گروه دسته‌بندی کند و تیم‌ها با هم رقابت کنند.

در این مطالعه آنچه به عنوان ورزش مورد نظر قرار می گیرد به دو شکل قابل بررسی می باشد.یکی ورزش هایی که مختص ایرانیان است و در اصل رونق آن در ایران صورت گرفته است و دوم ورزش هایی که از طریق دیگر کشورها وارد سرزمین ما شده اند و مورد استقبال  قرار گرفتند.ورزش هایی مانند چوگان، ورزش زورخانه ای، تیرو کمان، سوارکاری و کشتی دارای سابقه ای طولانی در میان ایرانیان است.

در میان لرهای شوش و با توجه به مطالعات انجام شده می توان این موضوع را به طور خلاصه چنین منعکس کرد که چوگان در شوش وجود نداشت، ورزش زورخانه ای مورد توجه نبود.تیروکمان هم بدان شکل مورد استقبال قرار نگرفت اما سوارکاری و کشتی به شکل های متفاوت در میان لرها رایج گردید.با توجه به علاقه مندی لرهای شوش به ورزش کشتی و استفاده ی آن در انواع رقابت ها، ابتدا موضوع کشتی را مطرح می کنیم.

کشتی:یکی از رشته های مورد علاقه ی لرها که دارای جنبه ی پهلوانی و شجاعت است، کشتی است.رقابتی که فردگراست و در گذشته ی مردمان این سرزمین جای دارد.بدون شک دست داشتن این ورزش در ابتدای تشکیل شوش جنبه ی قهرمانی یا مسابقات نداشت و لذا می توان تاریخچه ی آن را به شکل های واقعی منعکس نمود.

در این مورد  می توان نکات قابل قبولی ارائه نمود.این که با آغاز زندگی چادرنشینی و سپس روستا نشینی در میان لرهای شوش به یک شکل به آن پرداخته می شد و به شکلی نوین، رقابت های منظم و قهرمکانی و شرکت در انواع مسابقات با توجه به قوانین روز را مطرح نمود.برای شناخت بیشتر از این ورزش و علاقه مندی لرهای شوش به آن، می توان به گذشته ی آن اشاره نمود.

در واقع نام کشتی از کمربندی به نام کستی گرفته شده که پارسیان و زرتشتیان هنگام غروب آفتاب به کمر خود می‌بستند و در برابر کانون آتش به دعا خواندن می‌پرداختند. کشتی گرفتن به معنی کمر یکدیگر را گرفتن است. اصل آن در زبان پهلوی، کُستیک و در زبان فارسی دری گُشتی خوانده می‌شود.

این کمربند که زرتشتیان آن را بندرین نیز می‌نامند، کمربندی است با ۷۲ نخ که از پشم گوسفند توسط زن موبدی بافته می‌شود. ۷۲ به شش رشته تقسیم می‌گردد و هر دسته دوازه نخ دارد که هفتاد و دو اشاره دارد به هفتاد و دو فصل یسنا (یکی از بخش‌های اوستا ) و دوازده به دوازده ماه سال و شش اشاره دارد به شش گاهنبار (حبش‌های دینی سال).

کستی را سه بار برکمر می‌بستند که یادآور سه اصل زرتشت یعنی گفتار نیک، کردار نیک و پندار نیک بود. کشتی پهلوانی یکی از روش‌های کشتی گرفتن است که ریشه آن به ایران باستان برمیگردد. این کشتی توسط پهلوانان اسطوره ای ایران انجام می‌شد.

با این توضیح می توان کشتی در میان لرهای شوش را به دو بخش تقسیم بندی نمود.در بخش نخست انواع رقابت هایی که جنبه ی پهلوانی و منطقه ای داشت و دوم اقسامی از مسابقات درون شهر، استانی، کشور ی، قاره ای و بین المللی اشاره داشت.هر یک از این تقسیم بندی دارای ویژگی های خاصی بودند که در ادامه به آن ها پرداخته می شود.

در این مطالعه ی میدانی که از طریق داستان های نقل شده و نیز مشاهداتی که بعضی از افراد داشته اند، می توان به چند مورد اشاره نمود.قصه هایی از رقابت های منطقه ای و گاه روستایی که بیشتر از این که خصمانه باشد، دوستانه و انسانی بودند.بعد انسانی کشتی در این زمینه بسیار واضح بود.

این اطلاعات از طریق سینه به سینه به نسل های بعد منتقل شدند و به وسیله ی گروهی از علاقه مندان حفظ گردیدند.این نوشته نیز به همین منظور و به دلیل احتمال فراموشی با گذشت زمان ،در پی ثبت آن برای آیندگان است.

داستان هایی که می توانند ریشه ی علاقه مندی به کشتی را بیابند و باعث گسترش آن در میان نسل های بعدی شوند.نوعی تلاش واقعیت پذیر که متصل به تلاش های پدران ما در گذشت زمان می شود.عدم استفاده از خشونت در رقابت ها نیز نکته ای مثبت در این داستان هاست.قدیمی ترین این داستان ها را می توان در آغاز این بررسی ثبت نمود.